تشکیل نخستین جلسه شورای نخبگان بعد از وقفه چهار ساله
سی دی دریا: اولین نشست شورای نخبگان در دولت چهاردهم و بعد از وقفه ای چهار ساله با حضور معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور و رییس بنیاد ملی نخبگان تشکیل شد.
به گزارش گروه علمی ایرنا از بنیاد ملی نخبگان، نشست شورای نخبگان در دولت چهاردهم با حضور حسین افشین معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور و رییس بنیاد ملی نخبگان، سعید خدایگان قائم مقام، سعید سهراب پور مشاور رئیس، سید حسن حسینی مشاور عالی رئیس، علی نیک بخت معاون مستعدان و آینده سازان و نرگس حسین مردی معاون سرآمدان و نخبگان بنیاد ملی نخبگان، رضا فرجی دانا، حجت الاسلام حمید پارسانیا، محمود فتوحی فیروزآباد، علی اکبر موسوی موحدی، شجاع احمدوند، فرناز جعفرپور و امید نقشینه در محل بنیاد انجام شد.
افشین ضمن اشاره به فاصله زمانی به وجود آمده از آخرین نشست شورای نخبگان اضافه کرد: آخرین بار در سال ۱۳۹۹ این شورا تشکیل شد و الان بعد از یک وقفه ای چهارساله باردیگر اجرا شد. بنا داریم که این شورا بصورت منظم تشکیل گردد، چونکه مصوبات و نتایج حاصل از جلسات آن می تواند در راه اجرائی بنیاد تأثیر مستقیم داشته باشد.
وی اشاره کرد: شورای نخبگان به عنوان مغز متفکر بنیاد ملی نخبگان اهمیت بالای ی در تصمیم سازی و هدایت بنیاد دارد و در اساسنامه نیز به درستی به اهمیت این شورا پرداخته شده است.
لزوم ایجاد تغییرات در نقشه راه
افشین ضمن اشاره به برخی انتقادات از بنیاد ملی نخبگان اظهار داشت: برخی معتقدند که بنیاد در سالهای اخیر تا حدی از ماموریت اصلی خود فاصله گرفته است. بنیاد ملی نخبگان از ابتدا با هدف کشف، رشد و بهره مندی از استعدادهای برتر شکل گرفت اما به مرور نقش حمایتی آن پررنگ تر شد. بیشتر بخشنامه های فعلی معطوف به پشتیبانی از نخبگان شناسایی شده است که البته این بخش نیز از اهمیت بالایی برخوردار می باشد.
ضرورت ایجاد توازن میان کشف استعدادهای جدید و پشتیبانی از نخبگان
رئیس بنیاد ملی نخبگان بر ضرورت ایجاد توازن میان کشف و پشتیبانی از نخبگان تاکید کرد و اضافه کرد: اعتقاد دارم که باید هم زمان بر دو حوزه کشف استعدادهای جدید و حفظ و ارتقای نخبگان شناسایی شده تمرکز نماییم، استعدادهایی وجود دارند که خودجوش رشد کرده اند و وظیفه ما حمایت و هدایت آنها در راه صحیح است. از طرفی، کشف استعدادهای ناشناخته نیز از اهمیت بالایی برخوردار است، این کار به علت محدودیت منابع انسانی بنیاد، نیازمند برنامه ریزی دقیق و استفاده از ایده ها و راهکارهای خلاقانه است.
دو وظیفه اصلی و مهم بنیاد
افشین با تقدیر از اعضاء شورای نخبگان اظهار داشت: کشف و حفظ استعدادهای برتر، دو وظیفه اصلی و مهم بنیاد است که می تواند زمینه رشد کشور در عرصه فناوری، اجرائی و دیگر بخش ها را فراهم آورد. از تمامی افرادی که عضویت در شورای نخبگان را پذیرفتند تشکر می کنم و امیدوار هستم با همراهی آنها، این شورا بتواند قدمهای مؤثری در تحقق اهداف بنیاد بردارد.
نخستین نشست شورای نخبگان در دولت چهاردهم و ماموریت های جدید
در ادامه این جلسه، حسینی دبیر شورای نخبگان و مشاور عالی رییس بنیاد ملی نخبگان ضمن اشاره به اهمیت این شورا اظهار داشت: این اولین نشست شورای نخبگان در دولت چهاردهم است. امیدوار هستم این شورا با ترکیب جدید خود بتواند قدمهای مؤثری در ارتقای ماموریت ها و کارهای بنیاد ملی نخبگان بردارد.
ساختار بنیاد ملی نخبگان و ارکان آن
وی با تشریح ساختار بنیاد ملی نخبگان اضافه کرد: طبق اساسنامه، بنیاد دارای سه رکن اصلی است؛ هیأت امنا که پیشنهادات مربوط به آن ارائه شده و به زودی تشکیل خواهد شد، رییس بنیاد و قائم مقام بنیاد که جایگاه آن در ارکان بنیاد تعریف شده است و شورای نخبگان که ترکیب اعضاء حقیقی آن بسیار مترقی پیش بینی شده است، در این شورا از دانشمندان برجسته کشور، شخصیت های دارای جایگاه بین المللی، اساتید حوزه علمیه، محققان جوان و مدیران با سابقه در عرصه فناوری دعوت به عمل آمده است.
وظایف شورای نخبگان و اصلاحات در بخشنامه ها
حسینی با تاکید بر وظایف شورای نخبگان اظهار داشت: وظایف این شورا در بخشنامه ها مشخص شده است. تفسیر شرایط، فاکتورها و امتیازات احراز نخبگی، همچون مواردی است که شورای نخبگان در آن نقش تعیین کننده دارد. در دوره های گذشته، برخی تغییرات در بخشنامه ها به وجود آمده که نیاز به اصلاح دارد و شورای نخبگان می تواند در این راه کمک بزرگی باشد.
چالش های پیشِ روی بنیاد و اهداف اصلی آن
وی ضمن اشاره به چالش های پیشِ روی بنیاد عنوان کرد: هم اکنون، پروسه شناسایی استعدادهای برتر تا حدی مغفول مانده و بیشتر تمرکز بر حمایت های مادی و معنوی از نخبگان بوده است. هدف اصلی، بازگشت به مسیر اصلی بنیاد، یعنی شناسایی استعدادهای جدید و پشتیبانی از آن هاست. همین طور تبدیل راهکارهای مناسب برای هدایت نخبگان به سوی نوآوری و کارآفرینی از دیگر وظایف شوراست که در دانشگاه ها نیز بصورت جدی دنبال می شود.
جایگاه شورای نخبگان و مسئولیت های آن
حسینی در ادامه به جایگاه شورای نخبگان اشاره نمود و اظهار داشت: می توان شورای نخبگان را کمیته ی علمی بنیاد دانست که مسئولیت پیشنهاد و تصویب برنامه های علمی را بر عهده دارد. این شورا می تواند در صورت لزوم با پیشنهاد هیأت امنا یا رییس بنیاد، وظایف جدیدی را برعهده گیرد.
تشکیل کارگروه های تخصصی
وی از تشکیل ۶ کارگروه تخصصی آگاهی داد و اضافه کرد: تا حالا ۶ کارگروه در عرصه های «علوم مهندسی»، «علوم پایه»، «علوم انسانی»، «علوم پزشکی»، «هنر» و «علوم کشاورزی، منابع طبیعی و دامپزشکی» تشکیل شده است. دبیران این کارگروه ها منصوب شده اند و امیدواریم این ساختار بتواند در راه تحقق اهداف بنیاد قدمهای مؤثری بردارد.
حسینی ضمن تقدیر از اعضاء شورا و کارگروه ها، بر لزوم همکاری و هم افزایی میان اعضاء بنیاد تاکید کرد و اضافه کرد: تلاش همه ما این است که بنیاد ملی نخبگان به جایگاه اصلی خود بازگردد و ماموریت های محوله را به بهترین شکل انجام دهد.
محدودیت تعداد برگزیدگان جایزه علامه طباطبایی
وی با تاکید بر محدودیت تعداد برگزیدگان جایزه علامه طباطبایی عنوان کرد: تعداد برگزیدگان نباید از یک حد مشخص فراتر رود تا ارزش و جایگاه آن حفظ شود. برآورد ما برای سال ۱۴۰۴ بین ۱۵ تا ۲۰ نفر است و این میزان می تواند متناسب با شرایط، متغیر باشد.
جایزه علامه طباطبایی؛ هدف گذاری و خاصیت های آن
دبیر شورای نخبگان در ادامه به تشریح جایزه علامه طباطبایی پرداخت و اظهار داشت: جایزه علامه طباطبایی در بالاترین سطح هرم بنیاد قرار دارد و به سرآمدان علمی در رابطه با بنیاد اهدا می شود. این جایزه فقط فردی نیست، بلکه ماهیتی جمعی دارد و می تواند از طرف استاد به دانشجویان دکتری وی نیز تسری یابد. هدف از این جایزه، فعال سازی هسته های پژوهشی اساتید برگزیده است.
وی یکی از خاصیت های مهم جایزه علامه طباطبایی را الگوسازی از برگزیدگان آن برشمرد و تصریح کرد: این افراد نه فقط به لحاظ علمی بلکه از نظر اخلاق فردی و اخلاق علمی، به عنوان نمونه های فرهنگی در دانشگاه ها مطرح می شوند. جایزه علامه طباطبایی می تواند مصداق بارز یک فعالیت فرهنگی باشد که در کنار ارتقای سطح علمی، ارزش های اخلاقی و فرهنگی را نیز ترویج می دهد.
حسینی تاکید کرد: برگزیدگان این جایزه، شخصیت هایی هستند که علاوه بر موفقیت های علمی، در تربیت نسل آینده و پیشبرد کارهای پژوهشی نقش به سزایی دارند. امیدواریم با اهدای این جایزه، مسیر الگوسازی و پشتیبانی از نخبگان بالاتر از پیش هموار شود.
هرم پنج لایه ای نخبگی و طرح های اجرائی بنیاد ملی نخبگان
در بخش دیگری از این جلسه، قائم مقام بنیاد ملی نخبگان ضمن اشاره به طرح های اجرائی بنیاد اظهار داشت: تا حالا ۲۶ طرح از زمان تأسیس بنیاد اجرا شده است. تعدادی از این طرح ها به دلیلهای مختلف در دوره های زمانی متوقف شده اند، اما طرح هایی که همچنان درحال اجرا هستند، برمبنای هرم نخبگی در پنج لایه تعریف می شوند. این هرم از طبقه دانش آموزان مستعد شروع می شود و در بالاترین سطح به نخبگان و اساتید برجسته ختم می شود.
طرح های بنیاد؛ از دانش آموزی تا نخبگی
سعید خدایگان اضافه کرد: در لایه دانش آموزی، طرح شهاب درحال اجراست که با همکاری وزارت آموزش و پرورش به شناسایی استعدادهای برتر می پردازد. این طرح گسترده ترین برنامه بنیاد در این حوزه می باشد. در لایه دانشجویی نیز چندین طرح فعال وجود دارد که همچون با اهمیت ترین آنها می توان به طرح احمدی روشن اشاره نمود که حلقه های حل مساله با محوریت اساتید برجسته را تشکیل می دهد و دانشجویان در این حلقه ها به حل چالش های علمی و صنعتی می پردازند و طرح شهید وزوایی که با هدف پشتیبانی از دانشجویان ممتاز، المپیادی ها و نفرات برتر کنکور طراحی شده است و شامل بسته های آموزشی، پژوهشی و فناورانه می شود.
وی خاطرنشان کرد: بنیاد ملی نخبگان همین طور بمنظور تسهیل شرایط تحصیل دانشجویان مستعد تمام وقت دوره‌ی دکتری تخصصی و تمرکز بیشتر آنان بر انجام کارهای علمی و پژوهشی، تسهیلات ویژه ای را در قالب طرح پژوهش یار به آنان اعطا می کند تا ضمن پیوستگی مسیر علمی، پژوهشی، دانشجویان مستعد دکتری را در انجام پژوهش اصیل با رعایت زمان بندی ها تشویق و حمایت کند.
توجه ویژه به دانش آموختگان دوره دکتری
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان ضمن اشاره به برنامه های مربوط به دانش آموختگان عنوان کرد: در این بخش، طرح جهت که همان طرح سابق شهید شهریاری است، از دانش آموختگان دوره دکتری حمایت می کند، برگزیدگان این طرح با معرفی به دانشگاه ها از شرایط استخدامی خارج از فراخوان بهره مند می شوند. همچنین، طرح مرحوم کاظمی آشتیانی برای پشتیبانی از اساتید جوان در بدو استخدام طراحی شده است که در قالب گرنت، مبلغی به این افراد پرداخت می شود. این مبلغ که قبل تر ۱۰۰ میلیون تومان بود، حالا به ۳۰۰ میلیون تومان افزایش پیدا کرده است.
تجربه موفق طرح «جهت» در ساختار کارگروه های تخصصی
خدایگان درباب ساختار کارگروه های تخصصی شورای نخبگان بنیاد به تجربه موفق طرح جهت اشاره نمود و اظهار داشت: در طرح جهت، هفت کارگروه تخصصی در بنیاد فعال می باشند که شامل فنی و مهندسی، علوم انسانی، معماری و هنر، کشاورزی و منابع طبیعی و دامپزشکی، علوم پزشکی، علوم پایه و علوم بالینی می شوند. به عنوان مثال در کارگروه فنی و مهندسی، رشته های مختلفی در ذیل کارگروه تعریف شده است. در این مدل، برای هر کارگروه، یک دبیر و تعدادی عضو متخصص متناسب با پرونده های ارجاعی به عنوان داور و ارزیاب دعوت می شوند. انعطاف در ترکیب اعضاء کارگروه ها بسیار حائز اهمیت می باشد، برای اینکه تعدادی از حوزه ها مانند علوم انسانی بسیار گسترده هستند و نیاز به اعضاء شناور دارند تا برمبنای تخصص در جلسات حضور یابند.
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان تصریح کرد: شناوری اعضاء کارگروه ها و دعوت از متخصصان در رشته های مختلف می تواند به افزایش کارآیی و راندمان کارگروه ها کمک نماید.
تشریح روند اهدای جایزه علامه طباطبایی
معاون سرآمدان و نخبگان بنیاد ملی نخبگان و عضو حقوقی شورای نخبگان نیز در نشست شورای نخبگان به تشریح روند اهدای جایزه علامه طباطبایی پرداخت و اظهار داشت: جایزه علامه طباطبایی به عنوان بالاترین نشان علمی بنیاد ملی نخبگان، به اساتید تراز اول کشور اختصاص می یابد. این جایزه برمبنای بخشنامه و شیوه نامه ای مشخص، از میان اساتید و محققان برجسته کشور انتخاب و اهدا می شود.
نرگس حسین مردی ضمن اشاره به دوره های برگزار شده اضافه کرد: از سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۳، سه دوره از این جایزه انجام شد و بعد از یک وقفه، در سال ۱۳۹۸ شاهد برگزاری دوره چهارم آن بودیم. در مجموع طی ۵ دوره، ۱۲۷ استاد برجسته کشور مورد تجلیل قرار گرفته اند. سه دوره از این مراسم با حضور رییس جمهور وقت، یک دوره با معاون اول رییس جمهور و یک دوره نیز با حضور رییس بنیاد ملی نخبگان برگزار شده است.
توزیع جوایز و بررسی رشته های برگزیده
وی درباب توزیع جوایز عنوان کرد: از میان ۱۲۷ برگزیده، ۱۲۱ نفر از اساتید آقا و ۶ نفر از بانوان این جایزه را دریافت کرده اند. متأسفانه تا حالا ۱۶ نفر از این برگزیدگان درگذشته اند. در بررسی رشته ای، بیشترین برگزیدگان از حوزه علوم پزشکی و بهداشت هستند که ۳۶ نفر از این جایزه بهره مند شده اند. در عرصه های علوم پایه و فنی مهندسی هر کدام ۳۰ نفر، علوم انسانی و هنر ۲۴ نفر و علوم کشاورزی ۷ نفر موفق به دریافت این جایزه شده اند.
بازنگری بخشنامه ها و شیوه نامه های انتخاب برگزیدگان
معاون سرآمدان و نخبگان بنیاد ملی نخبگان همین طور از بازبینی بخشنامه ها آگاهی داد و اظهار داشت: بخشنامه ها و شیوه نامه ها بازبینی شده است تا شرایط انتخاب برگزیدگان شفاف تر و دقیق تر شود. اساتید نمونه کشور، محققان برتر و افرادی که برمبنای فاکتورهای علمی و استنادی معتبر بین المللی شناخته می شوند، سه گروه اصلی برای دریافت این جایزه هستند. پروسه انتخاب برگزیدگان بوسیله کارگروه های تخصصی و برمبنای جداول امتیازدهی صورت می گیرد.
برنامه ریزی برای قدردانی از برگزیدگان در اردیبهشت ۱۴۰۴
وی ضمن اشاره به برنامه ریزی های انجام شده اظهار داشت: هدف این است که از برگزیدگان جایزه علامه طباطبایی در اردیبهشت ۱۴۰۴ و هم زمان با روز معلم قدردانی شود. جلسات شورای نخبگان براساس برنامه ریزی ها تا ۳۰ دی ماه برگزار می شود و کارگروه ها نیز تا بهمن ماه جمع بندی خواهند داشت. پیشنهاد برگزیدگان تا ۲۰ اسفند انجام و تأیید نهایی توسط اعضاء شورای نخبگان تا فروردین ۱۴۰۴ صورت خواهد گرفت.
تأکید بر استقلال و عدالت در انتخاب برگزیدگان
سعید سهراب پور، مشاور رییس بنیاد ملی نخبگان نیز ضمن اشاره به رویه انتخاب برگزیدگان اظهار داشت: رسم بر این است که مسئولان به هیچ عنوان امکان دریافت جایزه را نداشته باشند. در گذشته ما اساتید برتر را انتخاب می کردیم و تاکید داشتیم که رؤسای دانشگاه ها نمی توانند برگزیده شوند، این رویه باید ادامه پیدا کند تا استقلال و عدالت در انتخاب حفظ شود.
اهمیت واژه گزینی در تعریف جایزه علامه طباطبایی/ تغییر نام جایزه علامه طباطبائی (ره) به «نشان» علامه طباطبائی(ره)
عضو حقیقی شورای نخبگان نیز در این جلسه به اهمیت واژه گزینی در تعریف جایزه علامه طباطبایی پرداخت و اظهار داشت: در ایران، تفاوت میان نشان و جایزه، گاه گرفتار خلط مفهومی می شود. نشان بیشتر به تمام دستاوردهای یک فرد در طول زندگی علمی او تعلق می گیرد، اما جایزه به طور معمول به علت یک اختراع، نظریه یا کشف خاص به فرد اهدا می شود. جایزه علامه طباطبایی بیشتر به عملکرد حرفه ای افراد در طول زندگی شان بازمی گردد و بنابراین شاید واژه «نشان» برای آن مناسب تر باشد.
رضا فرجی دانا اضافه کرد: این نشان نمادین نیست و باید جنبه های حمایتی بیشتری داشته باشد. در گذشته، جوایزی همچون پوشش کامل بیمه، وام مسکن یا تسهیلات سفرهای زیارتی برای اساتید برگزیده درنظر گرفته می شد که به صورتی تکریم جایگاه علمی و اجتماعی آنان بود.
پیشنهادات برای بازبینی در طرح های اجرایی
محمود فتوحی دیگر عضو حقیقی شورا نیز در ادامه پیشنهاد کرد که روند اجرای طرح ها و نتایج آنها مورد بازبینی قرار گیرد و اظهار داشت: طرح های مختلفی مانند طرح دانش آموختگی و طرح جهت درحال اجرا هستند و شاید نیاز باشد در جلسه ای جداگانه، گزارش عملکرد و خروجی این طرح ها بررسی شود. تعدادی از این طرح ها توقعاتی برای افراد بوجود می آورد که گاه به سوءتفاهم هایی منجر می شود. باید بررسی نماییم که چه تغییراتی می توان در این روند ایجاد کرد.
ضرورت حضور نمایندگان علوم اجتماعی و سیاسی در کارگروه های نشان علامه طباطبایی
رئیس دانشگاه علامه طباطبائی نیز حضور نمایندگان از حوزه های علوم اجتماعی و سیاسی در کارگروه های جایزه علامه را ضروری برشمرد.
شجاع احمدوند اضافه کرد: حضور این افراد می تواند موجب تغییرات مؤثر و تصمیم گیری های جامع تر در فرایندهای انتخاب برگزیدگان شود.
وی همین طور پیشنهاد افزایش تعداد اعضاء کارگروه ها را بیان کرد و بر این باور بود که این تغییرات می تواند به تقویت پروسه تصمیم گیری و دستیابی به نتایج بهتر در ارزیابی ها و انتخاب ها کمک نماید.
حضور افراد شاخص علوم انسانی و علوم اسلامی در کارگروه ها
در این جلسه، حجت الاسلام حمید پارسانیا نیز با بیان اهمیت حوزه علوم انسانی و اسلامی بر لزوم حضور افراد شاخص از این حوزه ها در کارگروه ها اصرار کرد و اظهار داشت: این حضور می تواند به تقویت تصمیم گیری ها و پاسخگویی بهتر به چالش های موجود کمک نماید و روند کار را به سوی ارتقای کیفیت هدایت کند.
در ادامه نشست، علی اکبر موسوی موحدی و فرناز جعفرنژاد به بیان نقطه نظرات خود درباره ی شورای نخبگان و طرح های بنیاد پرداختند.
ضرورت به کارگیری شیوه های علمی و فناورانه در هدایت دانش آموزان
علی نیک بخت معاون مستعدان و آینده سازان بنیاد ملی نخبگان نیز در این جلسه ضمن اشاره به طرح «شهاب» (شناسایی و هدایت استعدادهای برتر دانش آموزی) اظهار داشت: این طرح با همکاری آموزش و پرورش بر پایه مدلهای علمی و منطقی اجرا شده است. ما توانسته ایم دانش آموزان مستعد را در عرصه های علمی، هنری و اجتماعی شناسایی نماییم. هر چند پروسه هدایت این دانش آموزان نیازمند برنامه ریزی های بیشتر است و در مرحله ابتدایی قرار دارد، اما به زودی برنامه های در رابطه با این بخش ارائه خواهد شد.
وی اضافه کرد: برخلاف طرح های دانشجویی که با جامعه ای محدودتر مواجه هستیم، در عرصه دانش آموزی با ۱۵ میلیون دانش آموز سر و کار داریم که هر کدام استعداد و خلاقیت خاص خودرا دارند. روش های سنتی استعدادیابی دیگر کارآمد نیستند و نیاز است که از شیوه های علمی و فناورانه بهره بگیریم.
نقش آموزش و پرورش در طرح شهاب
امید نقشینه از معاونان سمپاد و عضو حقیقی شورای نخبگان نیز در این جلسه درباب نقش آموزش و پرورش و طرح شهاب اظهار داشت: خوشبختانه توجه ویژه ای به حوزه آموزش و پرورش انجام شده است. در گذشته، برخی متولیان طرح شهاب بطور جدی پای کار نبودند، اما با احیای مدارس سمپاد، این روند بهبود یافته است. هم بنیاد ملی نخبگان و هم آموزش و پرورش در این حوزه حساسیت و دغدغه دارند و امیدواریم با حمایت شورا، طرح شهاب به صورت کامل و مؤثر اجرا شود.
در پایان این جلسه، احکام اعضاء حقوقی و حقیقی شورای نخبگان بنیاد ملی نخبگان توسط معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری و رییس بنیاد ملی نخبگان به اعضاء این شورا تقدیم شد.
منبع: cddarya.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب