طبق مطالعات سازمان فضایی؛
خدمات سنجش از دور اکتشاف معادن را تسهیل می کند
به گزارش سی دی دریا وجود منابع معدنی فراوان در کشور لزوم بهره گیری از خدمات سنجش از دور را برای اکتشاف این منابع، دوچندان می کند و از روش های پرهزینه و زمانبر فعلی در اکتشاف مواد معدنی می کاهد.
به گزارش سی دی دریا به نقل از مهر، با استفاده از تصاویر سنجنده های مختلف ماهواره ای و به کارگیری الگوریتم های خاص و پردازش تصاویر، میتوان اطلاعات مورد نیاز برای شناسایی معادن مختلف را روی کره زمین به دست آورد. پایش ماهواره ای معادن چطور انجام می شود به صورت کلی اکتشاف معدن فرآیندی مرحله ای بوده که به بحث و بررسی پیرامون عملیات پی جویی و اکتشاف کانسار (ذخیره معدنی) با استفاده از روش ها و ابزارهای مختلف اکتشافی مانند زمین شناسی، دورسنجی، ژئوشیمی، ژئوفیزیک و … می پردازد. وجود الگوی طیفی منحصر به فرد مواد معدنی و تفاوت های جزئی خاص در دامنه طیف جذبی و بازتابی امواج الکترومغناطیسی آنها، سبب شده که تفکیک و اکتشاف با استفاده از پردازش و تفسیر تصاویر ماهواره ای و اطلاعات طیفی هم امکان پذیر باشد. بگونه ای که میتوان با استفاده از تصاویر سنجنده های مختلف و به کارگیری الگوریتم های خاص و پردازش تصاویر، اطلاعات مورد نیاز را برای شناسایی معادن مختلف روی کره زمین به دست آورد. سنجش از دور در تمام مراحل اکتشافی مانند بررسی نقاطی که ارزش اکتشافی دارند تا خود اکتشاف استخراج مواد معدنی، بسته شدن معدن و احیای آن، به کار می آید. چرا استفاده از فناوری سنجش از دور در اکتشاف معادن لزوم دارد سرزمین ما ایران به لحاظ داشتن پوسته ای ناهمگن و تاثیر حوادث مختلف زمین شناسی در شکل گیری آن، از نظر مواد معدنی بسیار غنی است و تقریباً از تمامی مواد معدنی دنیا برخوردار می باشد. شکی نیست که اکتشاف این مواد معدنی نیازمند استفاده از تکنولوژی های جدید و مقرون به صرفه است. علم اکتشاف مواد معدنی به صورت یک علم پویا درحال تکوین و تکامل است و به سمت یافتن روش های نوین و یا پویاتر کردن روش های اکتشافی شناخته شده، گام برمی دارد. در چنین شرایطی عدم آشنایی با تکنولوژی های روز دنیا در حیطه اکتشاف مواد معدنی سبب هدر رفتن سرمایه های ملی، از دست دادن زمان جهت دستیابی به معادن جدید و در نتیجه سد کردن توسعه اقتصادی در دید کلان آن می شود. یکی از روش هایی که اخیراً مورد توجه خیلی از محققین جهان قرار گرفته، استفاده از تکنیک های سنجش از دوری است. تکنیک های سنجش از دور امکان شناسایی و اکتشاف مقدماتی یک محدوده وسیع را با دقت و سرعت بالا و هزینه کم میسر می سازد. بنابراین با عنایت به وجود منابع معدنی فراوان در کشور و همینطور بهره گیری از روش های پرهزینه و زمان بر اکتشاف در شرایط فعلی، راه اندازی خدمت سنجش از دوری جهت اکتشاف معادن و مواد معدنی برای بهبود رونق اقتصادی کشور و همینطور کاهش هزینه روش های سنتی در این عرصه، ضروری به نظر می آید. در این راستا اداره کل سنجش از دور سازمان فضایی ایران مطالعه ای را برای شناسایی و اکتشاف مقدماتی و تعیین نواحی پتانسیل دار معدنی کشور با استفاده از داده های ماهواره ای انجام داده است. در این پروژه با استفاده از این تکنولوژی تهیه نقشه خطواره ها و نقشه گسل ها، تهیه مدل رقومی ارتفاعی منطقه، همینطور در صورت امکان برنامه ریزی و جانمایی مناطق حفاری و زیرساخت های یک معدن، انجام شده است. داده ها و روش های اکتشاف با فناوری فضایی تصاویر ماهواره ای Landsat، Aster و Sentinel-2 با اینکه رزولوشن مکانی متوسطی دارند، اما به دلیل رزولوشن طیفی مناسب آنها و همینطور دسترسی رایگان، برای اکتشاف مواد معدنی کاربرد زیادی دارند. تصاویر ماهواره ای «لندست» با دارا بودن باند مادون قرمز کوتاه بین ۲.۰۸ تا ۲.۳۵ نانومتر، برای تفکیک انواع سنگ ها و رس های هیدروترمالی مورد استفاده قرار می گیرند. باند مرئی این تصاویر هم برای تشخیص اکسیدهای آهن قابل استفاده می باشد. از آنجاییکه «سنجنده استر» بر اساس نیازهای زمین شناسی طراحی شده است، ازاین رو از تصاویر این سنجنده میتوان بعنوان ابزاری نیرومند در اکتشاف ذخایر معدنی در مرحله ابتدایی به منظور اکتشاف مقدماتی و تهیه نقشه های دگرسانی، با هزینه کم و دقت بالا استفاده نمود. دو باند مرئی، یک باند مادون قرمز نزدیک، شش باند مادون قرمز کوتاه و پنج باند حرارتی تصاویر استر هم امکان تفکیک رس های اپی ترمال، اکسیدهای آهن، سیلیس، کربنات ها، سنگ های مافیک و آلتراسیون های پروپلیتیکی را فراهم می سازند. تصاویر ماهواره ای هایپراسپکترال مانند Hyperion هم با دارابودن رزولوشن طیفی بسیار بالا امکان به نقشه در آوردن طیف وسیع تری از کانی ها برای اکتشافات طلا، مس، مولیبدن، سرب و روی و غیره هم فراهم آورده اند. شناسایی و اکتشاف مواد معدنی با استفاده از تصاویر ماهواره ای بر مبنای روش های مختلفی انجام می گیرد که بعضی از مهم ترین این روش ها عبارتند از: تصویر رنگی کاذب، فاکتور شاخص بهینه، نسبت باند جذبی، شاخص تبدیل کسر حداقل خطا، زاویه تابش طیفی، تهیه ی مناطق شاهد، تجزیه مؤلفه های اصلی و … اشاره نمود. دستاوردها و خروجی ها بعضی از مهم ترین دستاوردها و خروجی های استفاده از فناوری سنجش از دور در اکتشاف معادن شامل موارد زیر است: عرضه نقشه معادن فعال کشور عرضه نقشه نواحی پتانسیل دار معدنی عرضه نقشه میزان برداشت مواد معدنی عرضه نقشه تفکیک مواد معدنی در سطوح شهری و استانی بهره برداران و ذینفعان این سرویس هم سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، منابع طبیعی، سازمان جغرافیایی کشور و سازمان نقشه برداری کشور خواهند بود. در شکل زیر نمونه هایی از قابلیت ها و کاربردهای سنجش از دور برای زمین شناسی و اکتشافات معدنی در کشور دیده می شود.
سامانه پایش نقشه های زمین شناسی و مواد معدنی
نقشه پراکندگی مواد معدنی غیر فلزی
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب