عضو هیات علمی پژوهشگاه اقیانوس شناسی مطرح كرد:
مالیات کربن راهی برای کاهش آلودگی و گامی به طرف آینده ای پایدار
به گزارش سی دی دریا، عضو هیأت علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی با اشاره به تدابیری برای کاهش آلودگی هوا و در نتیجه کاستن از روند تغییر اقلیم اظهار داشت: قیمت گذاری کربن در قالب «مالیات کربن» با هدف کاهش انتشار کربن و با وضع هزینه ای بر مصرف سوخت های فسیلی یکی از این تدابیر است که کشورهای مختلف از حدود سه دهه قبل دراین زمینه تجربیات مختلفی را ثبت کرده اند.
علی مهدی نیا در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا یکی از بزرگترین مشکلات و چالش ها را در عصر حاضر، تغییرات اقلیم دانست و ضمن تاکید بر نیاز اقدام فوری از طرف دولت ها، کسب وکارها و افراد اظهار داشت: با افزایش دمای کره زمین و افزایش وقوع حوادث جوی شدید، اتخاذ تدابیر سیاستی مؤثر برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای لازم است.
وی افزود: یکی از این تدابیر، قیمت گذاری کربن در قالب مالیات کربن با هدف کاهش انتشار کربن با وضع هزینه ای بر سوخت های فسیلی برمبنای محتوای کربن آنهاست. مالیات کربن یک سازوکار مالی است که برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و در پی بازتاب لطمه های زیست محیطی ناشی از انتشار کربن تعریف شده است. هیأت بین دولتی تغییرات اقلیمی (IPCC) تاکید دارد کاهش فوری و قابل توجه در انتشار گازهای گلخانه ای برای محدود کردن گرمایش جهانی به ۱.۵ درجه سانتی گراد بالاتر از سطح قبل از صنعتی شدن، لازم است.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی اشاره کرد: مالیات کربن بطور فزاینده ای به عنوان ابزاری حیاتی در دستیابی به این اهداف شناخته می شود. با گران تر کردن سوخت های فسیلی و مالیات های کربن کسب وکارها، افراد به اتخاذ گزینه های انرژی پاک تر و بهبود کارآیی انرژی تشویق می شوند.
علاوه بر این، درآمد حاصل از مالیات های کربن می تواند قابل توجه باشد. دولت ها می توانند از این وجوه برای اهداف مختلفی مانند سرمایه گذاری در پروژه های انرژی تجدیدپذیر، بهبود سیستم های حمل و نقل عمومی و پشتیبانی از جوامع تحت تأثیر انتقال از سوخت های فسیلی، بهره گیرند. این دو مزیت کاهش انتشار گازها و تولید درآمد، مالیات های کربن را به گزینه ای جذاب برای سیاست گذاران تبدیل می کند.
کشورهایی که نخستین بار مالیات کربن را اجرا کردند
وی در ادامه به تاریخچه ای از اجرای مالیات کربن و کشورهای پیشرو دراین زمینه پرداخت و اظهار داشت: فنلاند و سوئد کشورهایی هستند نخستین بار و در سال ۱۹۹۱ مالیات کربن را مصوب و اجرا کردند و الگویی برای سایر کشورها شدند. بعد از تصویب مالیات کربن در سال ۲۰۰۸ توسط سوئیس، برخی دیگر از کشورهای اروپایی نیز آغاز به توسعه و تصویب مالیات کربن با سایر کشورهای توسعه یافته؛ مانند استرالیا و ژاپن کردند. برای نخستین بار اوایل سال ۲۰۱۰، مالیات کربن در بازارهای نوظهور توسط آفریقای جنوبی، مکزیک و بعد شیلی برای دستیابی به اهداف سیاست آب و هوا تصویب و اجرا شد. سنگاپور در سالهای اخیر با معرفی مالیات کربن در ژانویه ۲۰۱۹ خبرساز و به نخستین کشور جنوب شرق آسیا تبدیل شد که این اقدام را انجام داد.
معاون پژوهشی و آموزشی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی اشاره کرد: این مالیات ابتدا به میزان ۵ دلار برای هر تن معادل دی اکسید کربن (یعنی هر کسب وکار یا نهاد دولتی و غیردولتی که بر اثر فعالیت خود کربن تولید نماید، باید مبلغی بپردازد) تعیین شد و برای پشتیبانی از هدف صفر خالص خود، مالیات کربن به ۲۵ دلار سنگاپور به ازای هر تن گازهای گلخانه ای ناشی از دی اکسید کربن (CO۲e) از سال ۲۰۲۴ افزوده شد.
هدف این است که تا سال ۲۰۳۰ به ۵۰ تا ۸۰ دلار سنگاپور به ازای هر تن از این نوع گازها (CO۲e) برسد. ایرلند هم در بودجه ۲۰۱۰ (دسامبر ۲۰۰۹) مالیاتی به نام مالیات کربن را معرفی نمود که بر انتشار گازهای گلخانه ای ناشی از سوخت های فسیلی؛ مانند بنزین، گازوئیل، نفت سفید و زغال سنگ اعمال می شود. نرخ اولیه این مالیات ۱۵ یورو به ازای هر تن دی اکسید کربن بود که تا سال ۲۰۲۰ به ۲۰ یورو افزایش پیدا کرد. دولت ایرلند برنامه ریزی کرده این مالیات تا سال ۲۰۳۰ به ۱۰۰ یورو به ازای هر تن افزایش یابد تا به اهداف کاهش گازهای گلخانه ای خود برسد.
وضعیت کشورهای مختلف جهان در اجرای مالیات کربن
وی اتحادیه اروپا را به عنوان پیشرو در قیمت گذاری کربن معرفی نمود و اظهار داشت: کشورهای عضو این اتحادیه خصوصاً از طریق سیستم تجارت انتشار (ETS) که بالاتر از ۴۰ درصد از گازهای گلخانه ای آنرا پوشش می دهد، دراین زمینه پیشرو بودند و همانطور که گفته شد فنلاند که تنها سه دهم درصد از گازهای گلخانه ای جهان را منتشر می کند، یکی از پیشگامان در اجرای مالیات کربن در سال ۱۹۹۰ بود. انتشار گازهای گلخانه ای فنلاند در سال ۲۰۱۰، بین همه کشورها رتبه ۵۹ را کسب نمود. قانون مالیات بر کربن فنلاند در سالهای ۱۹۹۷ و ۲۰۱۱ اصلاح گردید و در سال ۲۰۱۳ این مالیات تلفیقی از مالیات کربن و مالیات انرژی و هزینه آن ۱۸.۰۵ یورو به ازای هر تن دی اکسید کربن بود. فنلاند در سال ۲۰۱۸، مالیات کربن را به ۷۷ دلار برای هر تن معادل دی اکسید کربن تغییر داد و الان حدود ۶۰ یورو برای هر تن دی اکسید کربن با هدف کاهش انتشار گازها همزمان با رشد اقتصادیست.
قیمت های سیستم تجارت انتشار اتحادیه اروپا از ابتدای سال ۲۰۲۲ به حدود ۸۵ یورو به ازای هر تن بالا رفته که نشان دهنده تعهد اتحادیه اروپا به دستیابی به کاهش ۵۵ درصدی انتشار گازهای گلخانه ای تا سال ۲۰۳۰ نسبت به سطوح سال ۱۹۹۰ است.
قیمت کربن در کشورهای مختلف اتحادیه اروپا و سالهای اجرای آن
وی با اشاره به اقدمات آمریکا نیز اظهار داشت: قیمت گذاری کربن در آمریکا در سطح ایالت ها اجرا می شود و کالیفرنیا با برنامه جامعی موسوم به درپوش و تجارت (Cap-and-trade) پیشرو است. این برنامه چند بخش را پوشش می دهد و هدف آن کاهش مؤثر انتشار گازها است. ایالت واشنگتن نیز برنامه دیگری به نام درپوش و سرمایه گذاری (cap-and-Invest) را از سال ۲۰۲۳ آغاز نموده است. حدودا ۳۲ درصد از گازهای گلخانه ای آمریکا تحت نوعی قیمت گذاری کربن قرار دارند، هرچند مالیات کربن در سطح کل کشور وجود ندارد.
مهدی نیا افزود: اما در آسیا، ابتکارات قیمت گذاری کربن متنوع هستند. چین در دهه های اخیر به سبب توسعه اقتصادی سریع، تقاضای انرژی خودرا افزایش داده و به بزرگ ترین تولیدکننده دی اکسید کربن جهان تبدیل گشته است. در سال ۲۰۱۶، ۲۳.۳ درصد از نشر جهانی گازهای گلخانه ای متعلق به این کشور بود. دولت چین اهداف کاهش داوطلبانه ای را اعلام نموده که شامل کاهش ۶۰ تا ۶۵ درصد شدت کربن تا ۲۰۳۰ و کاهش ۱۸ درصد شدت کربن و ۱۵ درصد کاهش مصرف انرژی به ازای هر واحد تولید ناخالص داخلی تا ۲۰۲۰ می شود.
به گفته وی هند هنوز مالیات کربن رسمی سراسری را اجرا نکرده؛ اما درحال بررسی اقدامات مختلف قانونی برای کاهش انتشار بوسیله ابتکارات انرژی تجدیدپذیر است. پیچیدگی چشم انداز اقتصادی هند چالش هایی برای پذیرش گسترده مکانیزم های قیمت گذاری کربن به وجود می آورد.
وی اشاره کرد: اندونزی به عنوان یکی از کشورهای امضاکننده توافقنامه پاریس (۲۰۱۶)، درحال اجرای مالیات کربن است. این کشور در نظر دارد تا سال ۲۰۳۰ انتشار کربن خودرا ۲۹ درصد کم کند و در تلاش است تا سال ۲۰۱۶ به هدف به صفر رساندن تولید آلاینده ها برسد. مالیات کربن در اندونزی برمبنای قانون ۲۰۲۱ هماهنگی مقررات مالیاتی تصویب شده و به ازای هر کیلوگرم کربن اضافی، ۳۰ هزار روپیه (تقریباً ۲.۱ دلار) مالیات وضع می شود.
رویکرد دولت ها در استفاده از درآمد مالیات کربن
عضو هیأت علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی در ادامه به رویکرد دولت ها در حوزه کربن پرداخت و اظهار داشت: دولت ها بطور فزاینده ای از مالیات کربن به عنوان ابزاری برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و تامین مالی پروژه های زیست محیطی استفاده می نمایند.
یکی از این رویکردها، اعمال بسته های تغییر مالیات است. در این رویکرد برای جلوگیری از افزایش فشار مالیاتی بر طبقات مختلف جامعه، انواع دیگر مالیات ها مانند مالیات بر درآمد کاهش پیدا می کند. دولت فنلاند این رویکرد را برای درآمدهای مالیات کربن انتخاب نموده است. سوئد از درآمد حاصل از مالیات کربن برای کاهش مالیات بر کارگران بهره برده که به افزایش اشتغال و بهبود وضعیت اقتصادی خانوارها کمک کرده است.
وی اضافه کرد: دولت ها می توانند با بهره گیری از درآمد حاصل از مالیات کربن در پروژه های سبز و انرژی های تجدیدپذیر سرمایه گذاری کنند. این رویکرد به کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و ارتقای پایداری اقتصادی کمک می نماید. پشتیبانی از خانوارهای کم درآمد نیز یکی دیگر از کاربردهای درآمد مالیات کربن است. این درآمد می تواند برای پشتیبانی از خانواده های کم درآمد در زمان افزایش نرخها استفاده شود، علاوه بر این، دولت ها می توانند از درآمد مالیات کربن برای کاهش کسری بودجه و تامین مالی هزینه های عمومی بهره گیرند. این اقدام می تواند به پایداری اقتصادی و مدیریت بهتر منابع مالی کمک نماید.
مهدی نیا تاکرد کرد: مالیات های کربن به عنوان ابزاری کلیدی در سیاست های اقلیمی، نقش مهمی در پایین آوردن انتشار گازهای گلخانه ای ایفا می کنند. این مالیات ها نه فقط سرمایه گذاری در انرژی های تجدیدپذیر و فناوری های پاک را تشویق می کنند، بلکه به کاهش آلودگی و تولید درآمد برای دولت ها نیز کمک می کنند که می تواند برای تامین مالی پروژه های زیست محیطی و اجتماعی استفاده گردد.
وی اظهار داشت: با این وجود، چالش هایی نیز وجود دارد. همچون این چالش ها می توان به تأثیرات اقتصادی بر صنایع وابسته به سوخت های فسیلی و نگرانی های مربوط به عدالت اجتماعی برای گروههای کم درآمد اشاره نمود. آمریکا در سطح ایالت ها اقداماتی را انجام داده است، در صورتیکه اروپا در اجرای سازوکارهای قوی قیمت گذاری کربن پیشتاز است. کشورهای آسیایی مانند چین نیز درحال توسعه بازارهای خود هستند، اما با چالش هایی برای مقیاس بندی مؤثر مواجه اند. تجارت کربن به عنوان یک سازوکار مکمل برای مالیات کربن عمل می کند و به شرکتها اجازه می دهد مجوزهای انتشار را خرید و فروش کنند که منجر به کاهش هزینه ها و افزایش انعطاف پذیری در مدیریت انتشار می شود.
مهدی نیا اشاره کرد: با این وجود، نوسانات قیمت و پیچیدگی های اداری ممکنست چالش هایی بوجود آورد که نیازمند نظارت دقیق است. برای دستیابی به اهداف زیست محیطی، نرخ های مالیات کربن باید به شکلی تنظیم شود که تأثیر قابل توجهی بر کاهش انتشار داشته باشند. همچنین، آثار توزیعی این مالیات ها باید مدنظر قرار گیرد و اقداماتی برای جبران آثار منفی بر اقشار کم درآمد اتخاذ شود. ترکیب سیاست ها شامل مالیات کربن، تجارت کربن و سرمایه گذاری در زیرساخت های سبز می تواند اثربخشی بیشتری نسبت به استفاده از یک ابزار منفرد داشته باشد.
وی در آخر تصریح کرد: افزایش آگاهی عمومی درباره ی مزایای مالیات کربن و تأثیر آن بر کاهش انتشار گازهای گلخانه ای نیز می تواند پذیرش عمومی را افزایش دهد. کشورهای مختلف باید تجربیات خودرا در حوزه مالیات کربن و تجارت کربن با یکدیگر به اشتراک گذارند تا بهترین شیوه ها شناسایی و پیاده سازی شوند. در نهایت، اتخاذ یک رویکرد جامع و هماهنگ در حوزه مالیات کربن و تجارت کربن لازم است تا تأثیرات اقتصادی با مزایای زیست محیطی متعادل شوند. پیشرفت های فناوری دراین زمینه نیز نقش مهمی ایفا خواهند کرد.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب